ХАТЛАРДАН ЮЛЛАР

Херметле илтеш Миргаэиян Юныс! «Казан утлары»нда басылган «Биектә калу» егәрегезне укып бик күңелем булды Тагын да шундый матур әсәрләр язсагыз иде Аяыр эшегездә зур уңышлар телим Хесиетдииое, Алексееаск районы. Биләр авылы И Юзаевның «Мәхәббәт иитабыни яратып укыдым Әсәрнең күләменнән эчтәлеге зуррак. Бу әсәрне укыганнан соң, яшь шагыйрьләр мәхәббәт турында язганда саграк булырлар Югыйсә, мәхәббәтне «җаным» «бәгъремыә кайтарып калдыручы шигырьләр дә очрый әле А Абазоә. Чүпрәле районы Мин И Юзеевның «Мәхәббәт китабы» турында бер-ике сүз әйтергә телим Бу әсәрне кат-кат укыл чыктым. Иптәшләреме дә укыдым Уиыйм-укыйм да татар по» зиясенә булган карашымның үзгәрүен тоям Юк, дим, бу глди әсәр генә түгел, ә Такташ, Туфаннарның классик әсәрләре рәтенә басачак китап бу «Мәхәббәт китә- бы»н кулымда тотып, барлык лоззия сәючеләр белән бергә-бергә шатланам мин Башкортстан. Яңааыл районы «Казан утлары» журналына ел саен язылып, аны яратыл укып барам Республика бызның одәбият-сәнгать дәньясын яктырткан бик күл мәкаләләрне укыганда күңелдә герло-тәрле уйлар туа Әйтәсе фикерләремне сәнгать оешмаларына журнал аша җиткерәсем килә Бәен Октябрь социалистик революциясенең 64 еллыгын бәйрәм иткән кәйдә «ич Белен телевизор аша бәйрәм концерты карадык Концертта ник бер генә революцион Җыр, туган ил, хезмәт, батырлык турында җыр яңгырасын! Ьарлык артистлар да мәхәббәт турында җырлыйлар Андый җырлар кирәкми диюем түгел Кешемеюббәт сез яши алмын Шундый олы бәйрәм кемнәрендә гражданнар сугышы Ватан сугышы батырлары, беренче бишьеллыкның хезмәт батырлары бүгенге яшьләр катнашында кичә уздырылса, аның тәрбияви нәтиҗәсе искиткеч зур булыр иде Революцион /КУЧЫ СҮЗЕ Әмир Фәтыихоә, җырлар ник җырланмый, кайда хезмәт турында яңа җырлар? Андый җырлар язылса да, музыкаль белеме булмаган кешеләр җырлый алмый, башкару ечен алар бик авыр, шуңа популярлык казана алмыйлар. Ярый әле, моннан шактый күп еллар злак язылган, язылган көннән бирле халык җырлары булып киткән С. Сәйдөшеа әсәрләре бар. Мәктәптә укучылар белән концерт куярга хәзерләнә башласаң, башка бәла төшә заманыбыз турында матур җырлар юк. Русча җырларга да мөрәҗәгать итәргә мәҗбүр булабыз яки балалар зурлар өчен язылган мәхәббәт җырларын җырларга тотыналар. Шагыйрь Р Миңнуллин «Социалистик Татарстан» газетасында бу мәсьәләне бик вакытлы күтәреп чыккан иде. Хәзер нәтиҗәсен көтәбез. «Казан утларывның былтыргы 10 санында «Проблемаларның үзәгендә — кешөа дигән баш астында язучыларның түгәрәк өстәл янында сөйләшүләре, фикер алышулары бирелде. Шушы фикер алышуларны укып чыкканнан соң үземнең дә тагын бер фикеремне әйтәсем килә. Бүгенге көндә проза өлкәсендә М. Мәһдие» иҗаты өскә калкып чыкты Аның һәр әсәрен, газеталарда басылган һәр мәкаләсен яратып укыйбыз. «Торналар төшкән җирдә» повестен дә яраттык. Бу әсәрдә яшьлекне сагыну да, тормышны бик якты итеп күрә белү дә, ә иң мөһиме — яшьләрне тәрбияләүгә кирәкле бик матур фикерләр дә бар М Мәһдиев туры сүзле, ачык фикерле, әйтергә теләгән фикерен бер җемла белән аңлата ала, язганы күңелдә кала, онытылмый. М. Кәримуллииа, Кама Тамагы районы, Келәр авылы М Мәһдиевнең «Ут чәчәге» повестен зур кызыксыну белән укып чыктым Әсәр башыннан алып ахырына кадәр мине «үз дулкыны» эчендә йөртте. Иң элек, бер күз йөгертүдә үк аңлашыла торган төзек, тирән эчтәлекле җөмләләр сокландырды, халык телендәге әйтемнәр, мәзән сүзләр кирәкле урыннарда оста кулланылган. Бу әсәрне телебезне баетучы, аның хәзинәләрен яктыга — дөньяга алып чыгучы әсәр дип бөяләп булыр иде Әсәрдәге образлар матур, ышандырырлык, төгәл итеп сурәтләнгән Асаф — озак вакыт хәтердә калырлык, нык ихтыяр көченә ия булган, тулы канлы образ. Аның бер генә адымында да ясалмалылык юк. Кеше буларак өлгереп- камилләшел җитүе дә артык күзгә бәрелеп тормый. Ә карасаң, чәчләренә кемеш яуган Асаф әнә кем булып күтәрелгән! Хатын-кызга, балаларына, әнисенә, туып-үскән җиренә, ата-баба нигезенә мәхәббәте һәм ихтирамы аның чиксез. Бу сыйфатлар аны матур итәләр. Дөрес. Асафның кайбер чакта хатын-кыз матурлыгына «эреп» кит» торган чаклары да була Мәсәлән, Зәйтүнә белән очрашуы. Зәйтүнә дә кеше буларак күңелдә кала Гомумән, әсәрдә яхшы кешеләр күп, алар өчен күңел куана. Фатыйма апа барлык аналарның берләштерелгән образы. Шулай күз алдына килә. Ул гади, киң холыклы, бөтен кешегә дә яхшылык эшләргә әзер торучы ааыл карчыгы. Шәрәф Солтпнов сугыш кырларында батырларча көрәшкән кебек, тыныч төзелеш елларында да шулай ук көрәшә Уйтеләкләре бердәм булгач. Асаф белән алар тагын бер сафта. Бу бергәлек аларга көч-дәрт бирә. Җыеп кына шуны әйтәсе килә: әсәр укучыларны тирән уйларга салырлык итеп язылган. Авторга рәхмәт С. Сопәймакова, Түбән Кама районы. Каенлы авылы. М. Мәһдиевнең «Ут чәчәге» повестен укып чыккач, бик тә гаҗәпләнеп калдым әле. Халкыбызның тел мирасын барлап, баетып тору бик кирәк Ләкин бу әсәрд» телдән әйтергә, кәгазьгә язарга оят булган сүзләр, җөмләләр дә бар. Автор Минҗан карттан да нәкъ шундый сүзләрне шактый еш әйттерә. Татлы әйбер ашаганда авызга ялгыш эләккән әрем кебек алар Ә. Вахитова, Үзбәкстан. Ангрен шәһәре ЬЛ. Мәһдиевнең «Торналар тешкем җирдә» повестен укыгач, зирәк күңелле бу язучы каршында башымны иясем килде Халкыбызның матур традицияләре, авыл тормышы, урман-кырларыбыз турында язу күркәм эш. Мин бүген бу мәсьәләнең икенче ягы турында да уйланам. Шул матур традицияләрнең кими баруына, олы-олы авылларыбызның таркалуына, урманна- рыбызның кимеп-кибел баруына ниләр сәбәпче соң? Шуларга җавап бирерлек әсәрләр дә укыйсы килә Хәзер урманнарда имән агачлары бетеп килә усак агачларының 10—12 яшьтәйдә олырагын табу кыен. Урманнар зәгыйфьләнә Ә бит халкыбызның бик матур традицияләре авыл һәм урман белән бәйләнгән 12 ел рәттән инде мин «Казан утлары»на язылам һәм укып барам. Шигырьгә сусаган чакларымда узган елларда иҗат ителгән шигъри әсәрләрне кулыма алам Әлеге хәтле Гәрәй Рәхим шигырьләрен дә яратып укыл килдем Ләкин журналның былтыргы 7 нче санында басылган «Олыгаю» циклы мине аптырашта калдырды Мене бер еэек: Кайчандыр сине куркыткан Күзләремдә ак томан... Бер дә куркытмый торганТизрәк таратырга кирәк бу томанны, Әгәр бу шигырьләрне Гәрәй Рәхимнең олыгаю чоры иҗаты дип кабул итсәк, картаю чорында безгә ниләр күрсәтер ул? «Проблемаларның үзәгендә — кеше» дигән материалны укып чыккач, минем күңелдә до терлеторле уйлар кузгалды. Бүгенге кон кешесе — үз бабаларының иң яхшы сыйфатларын үзләштергән, аны тормышка керткән, баеткан, эше белән тормышта шуларны раслаган кеше булырга тиеш. Шулерның иң беренчесе — туган телгә, тугән җирге хермот дип саныйм Н. Ибраһимое, Башкортстан. Яңавыл поселогы 3. Ни замов. Казан М Вера. Башкортстаҗ Уфа шеһәре