Иҗтимагый-мәдәни тормышыбыздан

ПРЕЗИДЕНТ САРАЕНДА ОЧРАШУ Татарстан Җөмһүрияте Илбашы М Шаймиев Казан Кремлендә АКШ һәм Россия Федерациясе галимнәре Гарвард университеты профессоры Д Горовиц, милләтара конфликтларны жайга салу буенча проект директоры Б Аллин. Россия Фәннәр Академиясенең этнология һәм антропология институты директоры В Тишков әфәнделәрне кабул итте Кунаклар АКШ i ражданнарының Татарстан белән нык кызыксынулары турында әйттеләр, республикабызның милләтара проблемаларны цивилизацияле хәл итүдә ачык мисал булуын билгеләп үттеләр. Татарстан Конституциясендәге ике дәүләт теле һәм ике гражданлык турындагы маддәләрне югары бәяләделәр ФЕДЕРАЛИЗМ ТУРЫНДА СӨЙЛӘШҮ 6- -8 сентябрь көннәрендә Казанда «Федерализм глобаль үлчәмнәр һәм Россия үлчәмнәре» дигән халыкара гыйльми-гамәли конференция булып үтте. Федератив дәүләт төзелешенең тормышта ничек булырга тиешлеге турында фикер алышуларда АКШ. Германия, һиндеган. Испания. Эсгония. Бельгия, Италия Иордания. Төркия. Франция кебек чит илләрдән һәм БДБ илләреннән килгән күпсанлы галимнәр катнашты. Әлеге форум Татарстанның позициясен дөньяга танытуда, аны тагын да тотрыклырак итү дә зур роль уйнады Ф МӨХӘММӘТШИНГА — АКАДЕМИЯ ДИПЛОМЫ Федерализм мәсьәләләре буенча Казанда үткәрелгән халыкара конференция вакытында Татарстан Югары Советы рәисе Ф Мөхәммәт шинга Халыкара информатизация Академиясенең әгьза-коррсспонденгы итен сайлануы турында диплом бирелде. Дипломны Академиянең беренче вице-президенты. Ленин премиясе лауреаты Э Еврсинов тапшырды ДӘҮЛӘТ БҮЛӘКЛӘРЕ ТАПШЫРЫЛДЫ 27 августта Казан Кремлендә Татарстан Президенты М Шаймиев әдәбият һәм сәнгать өлкәсендәге күренекле казанышлары өчен язучы Р Мөхәммәдиевка һәм рәссам Ә Фәтхетдиновка җөмһүриятебезнең Г Тукай исемендәге Дәүләт бүләкләрен тапшырды һәм аларны кайнар котлады. ЭШЛЕКЛЕ ОЧРАШУ 27 августта Президент М Шаймиев бер төркем язучыларны кабул итте, дустанә шартларда ике сәгатьтән артык әңгәмә үткәрде Татар әдәбиятының киләчәге ничек булыр9 Язучыларның яшәү мөмкинлекләре, ижат шартлары нинди9 Китап бастыру һәм каләм хакы гүләү мәсьәләләре ни хәлдә? Чыннан да. ижат интеллигенциясе вәкилләрен борчый юрган мәсьәләләр бик күп хәзер Ижади кризистан, матди бөлгенлектән чыгу юллары турында байтак эшлекле фикерләр әйтелде Дәүләт тарафыннан реаль ярдәм күрсәтү чаралары билгеләнде (гонорарларны арттыру, мохтаж ветеран әдипләрнең матди ягын кайгырту, культура өлкәсенә бюджеттан чыгымнарны арттыру һ б ) Очрашуда шулай ук министрлар, нәшрият җитәкчеләре. Президент һәм Министрлар кабинетының җаваплы вәкилләре катнашты Ч АЛЛ Ы ДА — ЮН ЕСКОнын ХАЛЫКАРА КОНФЕРЕНЦИЯСЕ 14— 18 сентябрь көннәрендә Чаллыда. «КамАЗ» мәдәният сараенда. ЮНЕСКО- ның «Яшь шәһәрләр мәдәнияте» дигән гыйльмигамәли конференциясе булып үтте Аның эшендә 16 дәүләттән 300 дан артык вәкил, галим катнашты. Конференциядә катнашучыларга ЮНЕСКОнын генераль директоры Фредерико Майорның һәм Татарстан Президенты Минтимер Шаймиевнең котлау сүзләре игълан ителде. ТОРКИ ХАЛЫКЛАР АССАМБЛЕЯСЕ КОРЫЛТАЕ Чувашстан башкаласы Чабаксарда Төрки халыклар ассамблеясенең III корылтае булып узды Аңа 14 халыктан йөзгә якын делегат килгән иде Котлау сүзләре белән Татарстаннан җөмһүриятебезнең Аксакаллар шурасы рәисе. Ш. Мәрҗани исемендәге мәдәният җәмгыятенең почетлы президенты Р Хәмидуллин. Татарстан халык депутаты. язучы Р Вәлисв, Башкортстан халык депутаты Р Таҗиен һ. б. чыкты Корылтайда ассамблеянең устав һәм программасына үзгәрешләр кертелде, оешманың байрагы кабул ителде Корылтайда яна җитәкчелек тә сайланды ТАТАРСТ АН НЕФТЕНӘ — ЯРТЫ ГАСЫР Татарстанда «кара алтын» чыга башлауга 50 сл тулу уңаеннан. Әлмәттә. нефть чыгаручыларның мәдәният һәм техника сараенда. зур тантана булды Анда төрле буын нефтьчеләре. Рәсәйнен төрле төбәкләреннән һәм Америка. Төркия. Германия. Франция. Италия. Венгрия кебек чит иллэрдан килгән күпсанлы кунаклар катнашты Татарстан нефтьчеләрен олы бәйрәм белән Татарстан Президенты М Шаймиев котлады Аннары Россия хөкүмәте башлыгы В Черномырдинның котлавы бәян ителде Нефтьчеләрне шулай ук Татарстан Язучылар берлеге идарәсе рәисе. Россия халык депутаты Р Мөхәммәдисв ижат оешмалары исеменнән котлады һәм «Татнсфгь» берләшмәсенә (генераль директоры Р Галиев) Россия Югары Советы Президиумынын Мактау грамотасын тапшырды ХАЛЫКАРА СПОРТ ФЕСТИВАЛЕ 28 августта Татарстан Җөмһүриятенең мөстәкыйльлегенә 3 сл тулуга багышлан. Казанда Халыкара спорт фестивале үткәрелде Татарстан физкультура һәм спорт комитеты. Мәдәният министрлыгы һәм «Ватаным Татарстан» газетасы тарафыннан оештырылган әлеге бәйрәмлә Англия. Төркня, Башкортстан. Марии-Эль. Екатеринбургтан һәм җөмһүриятебезнең төрле төбәкләреннән килгән спортчылар көч сынашты Спортның күп кенә төрләре буенча ярышларда җиңүчеләргә Татарстан Президенты. Республикабыз Югары Советы һәм Министрлар Кабинетының мәртәбәле призлары бирелде. Командалар арасыннан беренче урынга Татарстанның Теләче районы (хакимият башлыгы Рөстәм Калимуллин) лаек булды. Президент М Шаймиев җиңүчеләргә 25 миллион сумлык акча чеклары тапшырды «ВАТАН» ҖӘМГЫЯ II II I » КЫТАЙ ТАТАРЛАРЫ Сентябрь аенда «Ваган» җәмгыятендә Җир шарының төрле кыйтгаларында яшәүче Кытай татарларының кызыклы очра шуы булып үтте Түгәрәк өстәл аргынла o.ipi.m (устаяә-ду гкынландыргыч сөйләшү лөрдо АКШныгг Сан-Францнско шәһәреннән онилеуллы Өметжиһан ханым белән Җүнәйт Чапан оглы. Төркиянсң Истннбул шәһәреннән Фәрит Бичури, Кытайның Снижай (Синьэяиь) автономияле округыннан Зариф Дулат һәм Казан университеты галиме Миркасыйм Усманов катнаштылар Әнгамә барышында сүз. нигездә, үзара ара га- шып-ярдәмләшеп яшәү. КИЛӘЧӘК ТӘ Г.ТСМТӘ- лорие тагын да ныгыту турында барды «ШҮРӘЛЕ» ТАТАРЧА СӨЙЛӘШӘ Казанда беренче татар нәфис кинофильмының «бәби туе» булып үтте Ул киноггк ма мәшһүр шагыйребез Г Тукайның «Шү роле» әсәренә нигезләп эшләнгән и гс Кыска метражлы әлеге фи гьм га гон роль горне танылган сәхнә осталарыннан Шәүкәт Бик тнмеров. Рави г Шөрәфнсв. яшь артистка Зәйнәп Фохпетлииова. озиле-у глы Камил һәм Марат Ьикмөхәммәтовтар батнк.тр.т Фильмның режиссеры, сценарий авторы Камил Бнкмөхөммэтов Татарча сөйләшүче - Шүрәле» тиздән гкраинарла пайда булачак КЫРЫМ-ТАТАР ЯЗУ ЧЫ.ТАРЫ БЕРЛӘШӘ Сонгы өч елда кырым-татар азучыларының туган телендә Кырымда бер генә китабы да дөнья күрмәгән Шуны истә тотып кырымтатар язучылары үз оешмаларын булдырдылар. Ул Кырымда яшәүче 25 әдипне һәм читтәге 30 дан артык язучыны берләштерә Язучылар оешмасы туган теллә китаплар чыгару белән шөгыльләнәчәк «САНДУГАЧ» — АВСТРИЯДӘ ЯҢГЫРЫЙ Танылган пианист, якташыбыз Рэм Урасин Австриядә үткән Шопен фестивалендә атаклы татар композиторы. Татарстанның Дәүләт гимны авторы Рөстәм Ясинның «Сандугач» көен уйнады Тамашачылар аны алкышлап кабул иттеләр ГАЛИ АКЫШ ИСЕМЕНДӘГЕ МӘКТӘП Чаллыда татар мәктәпләре саны арта бара Бые г биредә шундый 12 мәктәп »шлн Бу былтыргыдан 5 кә артык Ягы салынган татар мәктәпләренең берсенә быел татар миллиазатлык хәрәкәтенең күренекле эшлеклесе. Богснлөнья Татар Лигасының Президенты. Татар халкы Мнллн Мәҗлесенең почетлы депутаты Гали Акыш исеме бирелде. КАШАПОВЛАР ПРЕМИЯСЕ ЛАУРЕАТЛАРЫ Чаллыда яшәүче к.кабәчс бертуган Кашаповлар ошбу сл башында -Шәһри Казан» газетасы бит төрендә милл.и мәнфәгатьләрен кайгырткан һәм туган Татарстаныбызның мөстәкыйльлеген ныгытуга юнәлдерелгән иң яхшы очеркларга. публицистик һәм башка кызыклы язма зарга ачык конкурс игълан иткәннәр иде Үпсән айлар эчендә әлеге абруйлы премиягә күренекле га.1имнәребездән Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты рәисе, профессор Индус Таһиров. тарих фәннәре докторы Рави г Фәхрездинов техник фәннәр докторы Азат Зыятдннов. педагогия фәннәре кан гадагы Мәхмүт Әхмәтҗанов. язучы гарыбыз- дан академик Әбрар Коримуллин. Шамил Рәкыйнов. Таһир Нурмәхәммәтов, Дамир Тарифу л гни. журналистлардан «Сөембикә» журналының җавап гы сәркатибе Эльмира Әдиятулдина. «Шәһри Каган» газетасы калам осталарыннан Әтьзәм Фәй- зрахманов Вакыйф Нуриев Барие Айтуга- нов. Наил Гайнен лаек булдылар БЕРЕНЧЕ ГАГАР М> «ЫКА МӘКТӘЬ» Быел Казан шәһәренең Киров районын та беренче тагар музыка мәктәбе ачы глы Анда татар композиторлары ижагы һәм му 1ЫКа фольклоры жсятсклап ү i китереләчәк Фортепиано, скрипка к ucxтарышы шөгыльләнүдән тыш. у кз чыдар ми дли музыка коралларында кубыз, курай һәм гармунда уйнарга да өйрәнәчәкләр